PENGANTAR SEJARAH PERADABAN ISLAM: PERIODE AWAL-PERTENGAHAN

 

Buku ini mengajak pembaca untuk memahami perjalanan sejarah peradaban Islam mulai dari masa awal hingga periode pertengahan. Dalam buku ini, pembaca akan dibawa dalam sebuah perjalanan menakjubkan melintasi zaman dan tempat, menyaksikan bagaimana agama Islam muncul dan berkembang menjadi salah satu peradaban terbesar dalam sejarah dunia. Selanjutnya, buku ini memaparkan peran penting yang dimainkan oleh kekhalifahan awal dalam membentuk peradaban Islam. Pembaca akan diajak melihat perkembangan politik, ekonomi, dan sosial pada masa kekhalifahan Umayyah dan Abbasiyah. Kota-kota seperti Baghdad, Cordoba, dan Kairo menjadi pusat kegiatan intelektual dan ilmiah yang gemilang. Di sini, ilmu pengetahuan, seni, dan arsitektur mencapai puncak kejayaannya. Selain itu, buku ini juga menyoroti kontribusi besar dari ulama, filosof, dan ilmuwan Muslim yang menghasilkan karya-karya penting dalam berbagai disiplin ilmu. Pembaca akan diperkenalkan pada pemikiran tokoh-tokoh seperti Ibnu Sina, Al-Farabi, Al-Ghazali, dan banyak lagi, yang berperan dalam pengembangan filsafat, matematika, astronomi, dan kedokteran. Dengan gaya penulisan yang menarik dan didukung dengan fakta sejarah yang akurat, buku ini menjadi panduan yang berharga bagi siapa saja yang ingin memahami perjalanan peradaban Islam. Baik itu para mahasiswa, akademisi, atau pembaca umum yang tertarik dengan sejarah dan pengaruh Islam dalam peradaban dunia, buku ini memberikan gambaran yang jelas dan mendalam tentang periode awal hingga periode pertengahan dalam sejarah peradaban Islam. Dengan membaca buku ini, pembaca akan mendapatkan pemahaman yang lebih baik tentang warisan ilmiah, budaya, dan intelektual yang telah ditinggalkan oleh peradaban Islam. Hal ini dapat memperkaya wawasan pembaca tentang sejarah umat manusia secara keseluruhan, serta menginspirasi untuk mempertahankan nilai-nilai peradaban yang bermartabat.

KATA PENGANTAR........................................................................ v

PRAKATA......................................................................................... vii

DAFTAR ISI....................................................................................... ix

BAB 1 : PENDAHULUAN................................................................ 1

1. Pengertian sejarah peradaban Islam......................................... 1
2. Sejarah peradaban Islam sebagai Ilmu..................................... 2
3. Batasan Sejarah Peradaban Islam............................................. 5
4. Dasar-dasar Peradaban Islam................................................... 7
5. Urgensi Mempelajari................................................................ 9
6. Periodesasi Sejarah Peradaban Islam....................................... 12

RANGKUMAN........................................................................ 14

BAB II : SEJARAH BANGSA ARAB SEBELUM ISLAM................... 17

1. Asal-Usul Bangsa Arab............................................................. 19
2. Kondisi Geografis bangsa Arab............................................... 21
3. Watak Bangsa Arab.................................................................. 23
4. Sistem Religi dan Agama......................................................... 25
5. Sistem Politik dan pemerintahan............................................. 27
6. Sistem Sosial Budaya................................................................ 29
7. Sistem Ekonomi........................................................................ 31

RANGKUMAN................................................................................. 32

DISKUSI............................................................................................ 34

EVALUASI........................................................................................ 34

BAB III : PERADABAN ISLAM PADA MASA

NABI MUHAMMAD SAW................................................ 39

1. Riwayat Hidup Nabi Muhammad Saw.................................... 40
2. Periode Makkah....................................................................... 42
3. Dakwah diluar Mekkah........................................................... 45
4. Hijrah Nabi Muhammad Saw ke Yastrib................................. 47
5. Periode Madinah...................................................................... 49
6. Perjanjian dengan pihak Yahudi.............................................. 51
7. Peperangan dalam Islam.......................................................... 67
8. Tujuan Perang dalam Islam..................................................... 69
1. Fathu Makkah.......................................................................... 70
10. Misi Dakwah Nabi Muhammad Saw....................................... 72
11. Masa Terakhir Nabi Muhammad Saw..................................... 74

RANGKUMAN................................................................................. 77

DISKUSI............................................................................................ 79

EVALUASI........................................................................................ 79

BAB IV : PERADABAN ISLAM PERIODE KHULAFA’

AR-RASYIDUN................................................................... 85

1. Pengertian Khulafa’ ar-Rasyidun............................................. 85
2. Islam Masa Abu Bakar Ash-Shiddiq r.a 11-13 H (632-634 M) 86
   1. Peristiwa Tsaqifah Bani Sa’idah........................................ 88
   2. Sistem Politik.................................................................... 89
   3. Sistem Ekonomi................................................................ 91
   4. Sistem Sosial...................................................................... 93
   5. Penyelesaian Kaum Riddat............................................... 95
   6. Wafatnya Abu Bakar Ash-Shiddiq................................... 97

RANGKUMAN................................................................................. 98

DISKUSI............................................................................................ 100

EVALUASI........................................................................................ 100

3. Islam Masa Umar bin Khattab r.a 13-23 H (634-644 M)........ 104
   1. Biografi.................................................................................... 104
   2. Ahlul Hall Wal ‘Aqdi............................................................... 105
   3. Perluasan Wilayah................................................................... 108
   4. Sistem Politik........................................................................... 110
   5. Sistem Ekonomi....................................................................... 112
   6. Sistem Sosial............................................................................ 114
   7. Wafatnya Umar bin Khattab.................................................... 115

RANGKUMAN................................................................................. 116

DISKUSI............................................................................................ 118

EVALUASI........................................................................................ 118

4. Islam Masa Usman bin Affan r.a 23-35 H (644-656 M)........... 122
   1. Biografi.................................................................................... 122
   2. Proses Kekhalifahan Ustman bin Affan................................... 123
   3. Perluasan Wilayah................................................................... 124
   4. Sistem Politik........................................................................... 126
   5. Sistem Ekonomi....................................................................... 128
   6. Sistem Sosial............................................................................ 129
   7. Pembangunan Angkatan Laut................................................. 131
   8. Penyusunan Mushaf Ustmani................................................. 133
   9. Konflik dan kemelut Politik Islam........................................... 134
   10. Wafatnya Usman bin Affan................................................... 137

RANGKUMAN................................................................................. 138

DISKUSI............................................................................................ 140

EVALUASI........................................................................................ 140

5. Islam Masa Ali bin Abu Thalib r.a 35- 41 H (656-661 M......... 144
   1. Biografi.................................................................................... 144
   2. Pembaiatan Khalifah Ali bin Abi Thalib................................. 146
   3. Permasalahan Masa Ali bin Abi Thalib................................... 148
   4. Perang Jamal............................................................................ 149
   5. Perang Shiffin.......................................................................... 151
   6. Perang Nahrawan.................................................................... 153
   7. Pengangkatan Hasan Ibn Ali dan ‘Am al-jama’ah.................. 155
   8. Wafatnya Ali bin Abu Thalib.................................................. 157

RANGKUMAN................................................................................. 159

DISKUSI............................................................................................ 160

EVALUASI........................................................................................ 161

BAB V : PERADABAN ISLAM PERIODE DINASTI UMAYYAH... 166

1. . Sejarah berdirinya Dinasi Umayyah.................................... 167
2. Para Khalifah Binasty Umayyah Timur................................... 168
3. Masa Perkembangan dan Keemasan Dinasti Umayyah......... 177
4. . Kemunduran dan Kehancuran Dinasti Umayyah................ 197
5. Bani Umayyah di Andalusia.................................................... 200

RANGKUMAN................................................................................. 203

DISKUSI............................................................................................ 205

EVALUASI........................................................................................ 205

BAB VI : PERADABAN ISLAM PERIODE DINASTI ABBASIYAH............ 210

1. . Sejarah Pembentukan Khilafah Abbasiyah........................... 210
2. Para Khalifah Dinasti Abbsiyyah............................................ 214
3. Masa kemajuan Periode Dinasti Abbasiyah............................ 218
4. . Perkembangan Ilmu pada masa Abbsiyah........................... 221
5. Dinasti-dinasti yang memerdekakan diri dari Baghdad......... 231
6. Sebab-sebab Kemunduran Dinasti Abbasiyah........................ 233
7. . Akhir Kekuasaan Dinasti Abbsiyyah.................................... 237
8. . Analisis Perbandingan antara Dinasti Umayyah

dan Abbasiyah...................................................................... 238

RANGKUMAN................................................................................. 241

DISKUSI............................................................................................ 242

EVALUASI........................................................................................ 243

BAB VII : PERADABAN ISLAM DI SPANYOL............................... 248

1. . Sejarah masuknya islam di spanyol...................................... 248
2. Perkembangan peradaban islam di spanyol........................... 250
3. Kemunduran islam di spanyol................................................ 252
4. . Kehancuran islam di spanyol di eropa.................................. 255
5. Transmisi Ilmu-Ilmu Keislaman Eropa................................... 257

RANGKUMAN................................................................................. 259

DISKUSI............................................................................................ 261

EVALUASI........................................................................................ 261

BAB VIII : DINASTI MASA DINASTI SAFAWIYAH..................... 267

1. . Berdirinya dinasti syafawiyah............................................... 267
2. Strategi dan kebijakan pemerintahan dinasti syafawiyah....... 269
3. Kejayaan pemerintahan dan perluasan wilayah..................... 271
4. . Kemunduran pemerintahan dan faktor-faktornya............... 281
5. Peran dinasti syafawi bagi peradaban islam........................... 283

RANGKUMAN................................................................................. 287

DISKUSI............................................................................................ 288

EVALUASI........................................................................................ 289

BAB IX : DINASTI MASA DINASTI MUGHAL (1526-1858 M)....... 294

1. . Berdirinya Dinasti Mughal.................................................... 294
2. Strategi Dan Kebijakan Pemerintahan Dinasti Mughal........... 296
3. Kesultan Dinasti Mughal (1526-1748 M),................................ 300
4. . Kejayaan Pemerintahan dan Perluasan Wilayah.................. 312
5. Kemunduran Pemerintahan dan Faktor-Faktornya................ 316

RANGKUMAN................................................................................. 320

DISKUSI............................................................................................ 321

EVALUASI........................................................................................ 322

BAB X : DINASTI MASA TURKI USTMANI ( 1300-1922 M).......... 327

1. . Berdirinya Pemerintahan Turki Usmani.............................. 327
2. Strategi Dan Kebijakan Pemerintahan

Dinasti Turki Ustmani........................................................... 328

3. Kejayaan Pemerintahan dan Perluasan Wilayah..................... 332
4. . Kemunduran Pemerintahan dan Faktor-Faktornya.............. 345
5. Peran Dinasti Turki Ustmani Bagi Peradaban Islam............... 349

RANGKUMAN................................................................................. 353

DISKUSI............................................................................................ 355

EVALUASI........................................................................................ 355

DAFTAR PUSTAKA......................................................................... 359

GLOSARIUM.................................................................................... 361

INDEKS............................................................................................. 364